Geen enkel van de 400.000 mondmaskers die door de vijftien Zuid-West-Vlaamse gemeenten werden verdeeld, werd aan een kwaliteitstest onderworpen. Wettelijke verplichtingen werden met de voeten getreden. Vlaams Belang wil dat de mondmaskers via een ruime steekproef zo snel mogelijk worden getest door een geaccrediteerd labo. De partij kon ook achterhalen dat de twee producenten in gebreke werden gesteld, de laatste 30.000 mondmaskers pas vandaag worden geleverd en het totale kostenplaatje ondertussen oploopt tot bijna 800.000 euro.

We hebben op vandaag geen enkele garantie over de kwaliteit van de meer dan 300.000 mondmaskers die in omloop zijn”

Fractieleider Wouter Vermeersch (Vlaams Belang)

Wouter Vermeersch, fractieleider Vlaams Belang Kortrijk: “Als een onderneming stoffen maskers op eenzelfde manier had verdeeld, dan werden deze allang uit de handel gehaald en terecht. Ook de overheid moet natuurlijk haar eigen regels respecteren. We hebben op vandaag geen enkele garantie over de kwaliteit van de meer dan 300.000 mondmaskers die in omloop zijn. Dat is compleet onverantwoord! Met kunst- en vliegwerk heeft men een eigen productie op poten willen zetten. Dat is niet de taak van een lokale overheid die daarvoor de nodige expertise ontbreekt. Men had beter een betrouwbaar en getest product zoals meerdere chirurgische wegwerpmaskers aan onze inwoners gegeven, zoals in andere steden en gemeenten.”

In de communicatie hadden de verschillende stadsbesturen het over een ‘kwalitatief herbruikbaar mondmasker’. In het persbericht van Stad Kortrijk lezen we: “Kortrijk nam de rol op van aankoopcentrale. In de mondmaskers hoeft geen extra filter geplaatst te worden, omdat ze gezien hun dikte van meer dan 300 g/m2 zelf voldoende filteren.” In de Krant van West-Vlaanderen lezen we: "Ze zijn bovendien getest en helemaal veilig bevonden", aldus Vincent Van Quickenborne, burgemeester van Kortrijk. (...) De kwaliteit van de maskers is zo goed dat ze geen filter nodig hebben.”
Vlaams Belang wou deze kwaliteitsuitspraken toetsen. Op dinsdag 26 mei 2020 keken gemeenteraadsleden Carmen Ryheul en Wouter Vermeersch van Vlaams Belang het aankoopdossier van Stad Kortrijk in op zoek naar documenten die deze kwaliteitsuitspraken konden onderbouwen. Tevergeefs zo blijkt.

GEEN ENKELE KWALITEITSTEST

Op donderdag 23 april 2020 werd vanaf 9 uur de prijsaanvraag door de aankoopdienst van Stad Kortrijk naar verschillende bedrijven verstuurd. Offertes en stalen dienden reeds op vrijdag 24 april 2020 om 10 uur binnen te zijn. De aankoopdienst van Stad Kortrijk beoordeelde de offertes en controleerde de stalen. Een collega van de brandweer (Hulpverleningszone Fluvia) was aanwezig bij de finale aankoopbeslissing. 

Tijdens de gemeenteraad van 11 mei 2020 (live video 2u39) verklaarde burgemeester Van Quickenborne: “De kwaliteit van die mondmaskers is uiteraard getest geweest volgens de instructies van onze preventieambtenaar en ook met behulp van het preventiebureau IDEWE.” Deze uitspraak klopt niet. Externe preventiedienst IDEWE werd gebeld bij vragen, maar was niet aanwezig bij het beoordelen van de stalen. 

De 400.000 mondmaskers zelf, die vanaf de week van 11 mei werden geleverd, werden nooit aan een kwaliteitstest onderworpen, noch door de producenten, noch door de aankoopdienst, noch door een onafhankelijke derde instantie. Geen enkel masker werd dus getest. Er kon géén enkel kwaliteitsdocument aan Vlaams Belang worden voorgelegd: geen attesten van een derde instantie, geen (oorspong)certificaten, geen testrapporten volgens een norm, geen kwaliteitstesten door een geaccrediteerd labo. Fluvia heeft de mondmaskers enkel gezien bij het uitpakken van de verpakkingen van de producenten om deze te verdelen onder de deelnemende gemeenten.

ALLE WETTELIJKE REGELS OVERTREDEN

De Federale Overheidsdienst Economie bepaalt duidelijk dat burgers die stoffen maskers gebruiken niet mogen misleid worden over het beschermingsniveau dat deze bieden. De mondmaskers droegen niet de wettelijk verplichte etikettering, maar zaten in een doorzichtige plasticfolie zonder enig wettelijk opschrift. In Wevelgem waren de mondmaskers zelfs niet verpakt. Ondanks het feit dat er reeds gebreken en risico’s waren vastgesteld aan de verdeelde mondmaskers (loskomende rekkers, zwarte vlekken, foutieve gebruiksaanwijzing, veel te kleine en te grote maskers) werd geen terugroeping georganiseerd of werden geen andere corrigerende maatregelen genomen door de lokale overheden. Deze zijn nochtans eveneens wettelijk verplicht. 

INGEBREKESTELLINGEN 

Het merendeel van de mondmaskers diende door de producenten op 30 april 2020 geleverd te worden. In de voorwaarden met de producenten werd een boeteclausule ingeschreven van 5 procent per dag dat er te laat werd geleverd. Aangezien er meer dan 10 dagen te laat werd geleverd, gaat het al snel om meer dan de helft (10 dagen x 5% = 50%) van het aankoopbedrag. Mondeling werd aan Vlaams Belang bevestigd dat Celesta uit Wevelgem in gebreke werd gesteld voor minstens de helft van het aankoopbedrag. Bij Verdolux ligt de ingebrekestelling lager omdat Stad Kortrijk tijdens het aankoopproces een andere en dikkere stof had gevraagd aan de producent, waardoor de productie vertraging opliep. Vlaams Belang heeft inzage gevraagd in deze ingebrekestellingen.

€ 800.000 EN 30.000 MONDMASKERS NAGELEVERD

Woensdag 27 mei 2020 vond nog een laatste levering van 30.000 mondmaskers aan Kortrijk. Het gaat om een strategische voorraad die Stad Kortrijk wenst aan te leggen voor een eventuele tweede golf van het coronavirus. Het totale kostenplaatje van de ruim 400.000 mondmaskers is ondertussen opgelopen tot 788.339 euro. Burgemeester Van Quickenborne stelde dat de mondmaskers 1,40 euro per stuk zouden kosten. Ook hier werd de gemeenteraad opnieuw op het verkeerde been gezet. Wie de rekensom maakt, stelt vast dat de kost voor de belastingbetaler om en bij 2 euro is, waarvan 1 euro per uitgedeeld masker (300.000 euro?) wordt betaald door de provincie West-Vlaanderen en de rest door de lokale overheden (500.000 euro?).

.

Carmen Ryheul en Wouter Vermeersch